Thứ Sáu, 15 tháng 7, 2022

10 THIỆN NGHIỆP ĐỂ CÓ CUỘC SỐNG BÌNH YÊN - AN VUI - HẠNH PHÚC


TU MƯỜI THIN NGHI
Đ CÓ CUC SNG BÌNH YÊN - AN VUI - HNH PHÚC


THP THIN NGHIP (十善)
Theo đo Pht "Nhân qu" và "Luân hi" tc chúng ta gieo nhân gì thì chúng ta gt qu y hoc ngay trong đi hin ti, hoc trong nhng đi sau. Nhân nh thì qa nh, nhân ln thì qu ln.
Nếu mun được qu làm người thì phi gieo nhân làm người, làm người tt phi gi 10 thin nghip hay tu 10 nghip lành. Nếu làm tt thì được qu trong hin ti là mi người đu thương yêu quí trng, s hưởng được cuc sng an lc trong hin ti và đi sau, vui thú, an nhàn.
Thp Thin Nghip cũng chính là cơ s căn bn, h tng vng chc nht là ci gc ca tt c các pháp lành thế gian và xut thế gian.

10 NGHIP LÀNH (十善):

Ngược li vi 10 nghip d thì s có 10 nghip lành và mười nghip lành chia ra như sau:
  • V Thân có ba nghip: Không sát sanh, không trm cp, không dâm dt.
  • V Khu có bn nghip: Không nói di, không nói thêu dt, không nói lưỡi hai chiu, không nói li hung ác.
  • V Ý có ba nghip: Không tham lam, không gin hn, không si mê.
Ý NGHĨA VÀ GIÁ TR CA MƯỜI NGHIP LÀNH:

1./ Không sát sinh (不殺生):
Không sát sanh mà li đi phóng sanh là nghip lành đng đu trong Thp Thin Nghip. Không sát sanh, đt bit là không sát sanh đng loi, cũng như không ăn tht chúng sanh thì khi phm ti ln. Người hng ngày không sát sanh thì trong đi sng s m rng lòng t bi, là mt nhân chánh đ tu hành thành Pht, và được mười pháp lành, như kinh Thp Thin Nghip đo đã nói, dưới đây:

  • Tt c chúng sinh đu kính mến.
  • Lòng t bi m rng đi vi tt c chúng sinh.
  • Tr sch thói quen gin hn.
  • Thân th thường được khe mnh.
  • Tui th được lâu dài.
  • Thường được Thiên thn h tr.
  • Ng ngon gic và không chiêm bao gi.
  • Tr hết các mi oán thù.
  • Khi b đa vào ba đường ác.
  • Sau khi chết, được sanh lên cõi Tri.
2./ Không trm cướp (偷盜):
Không trm cp là không ly nhng vt gì không thuc quyn s hu ca mình, mà người ta không đng ý. T vt thc, áo qun, nhà ca, tin bc, tài sn, vt cht, nhng th cn thiết đ cung cp cho cá nhân, thì mi người đu thy mình cn phi n lc làm vic, đ có tài sn đ bo đm cho đi sng hin ti và tương lai ca mình và con cháu. Không trm cp thì lòng d cũng được thnh thơi, không s lut pháp truy tm, chng lo ai thù oán.
Nếu mình không mun ai ly ca mình, thì mình đng ly ca ai, đng làm đau kh cho người. Nếu trm cp thì qu báo tay trng cũng li hoàn tay trng, b người đi khinh khi, ph nh, xu h cho mình và con cháu v sau.
Mt xã hi không có trm cp, thì cnh giành git không din ra, xã hi được thái bình an lc. Nếu không gian tham trm cp, mà li làm hnh b thí thì theo kinh Thp Thin Nghip, được nhng pháp lành như sau:

  • Tin ca có dư không b nn gic gi cướp mt, chính quyn tch thâu, không b nn lt trôi, la cháy và con cái phá tán.
  • Được nhiu người tin cy.
  • Không b la di, gt gm.
  • Xa gn đu khen ngi lòng ngay thng ca mình.
  • Lòng được an n, không lo s vì s tn hi gì c.
  • Khi chết ri được sanh lên cõi Tri.
3./ Không tà dâm (不邪婬):
Dâm dt là cái nhân sanh t luân hi, làm ngăn tr bước đường tu gii thoát. Người xut gia mun chng qu, thành đo, phi đon tr dâm dt thân cũng như tâm. Người ti gia, Pht ch ngăn tà dâm, nghĩa là v chng có cưới hi chánh thc mi được ăn , nhưng phi có tiết đ, không lang ch, ngoi tình, quan h ngoài lung.
Trong gia đình, chng không tà dâm, v không lang ch, thì cuc sng chung được đm m, an vui, gia đình được hnh phúc, làm ăn tn phát, s nghip vng bn, bà con đôi bên vui v, dòng h xóm ging va lòng, làng nước quí chung.
Kinh Thp Thin Nghip đo nói: Không tà dc và gi được tnh hnh s được bn điu li:

  • Sáu căn (mt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) đu được vn toàn.
  • Đon tr hết nhng s phin não, quy nhiu.
  • Không ai dám xâm phm v chng con cái.
  • Được tiếng tt, người đi khen ngi.
4./ Không nói di (不妄語):
C nghĩ thế nào nói thế y, trong lòng và li nói không trái nhau, vic phi thì nói phi, vic quy thì nói quy, vic có thì nói có, chuyn không thì nói không. Vic nói di s làm cho người chung quanh không tin li nói ca ta na, dù lúc ta nói tht. Nói di vì s hãi, khiếp nhược, che giu ti li, đ thu li, đ cho người kính phc, sùng bái mình hay khoe khoang…. thì không nên.
Nói di, ch trong trường hp đ cu kh đ nguy cho người và vt mi không phm ti. Theo kinh Thp Thin Nghip đo, người không nói di mà li nói li ngay tht, thì được nhng điu li ích như sau:

  • Ming thường thơm sch.
  • Thế gian và nhânm, thiên đu kính yêu.
  • Li nói không lm ln và vui v.
  • Trí tu thù thng, không ai hơn.
  • Được hưởng lc thú như ý nghuyn và ba nghip đu sch.
5./ Không nói li thêu dt (不綺語):
Nghĩa là không trau chut li nói, không thuê hoa, dt gm, không ngt ngào đường mt, đ lung lc lòng d ca người, đ quyến rũ làm nhng điu sai trái, lòng d bt chính, li dng lòng d tin ca người đ trc li.
Qu báo khi nói li thêu dt s người đi chê cười, khinh r và tránh xa, b tn hi tài sn, danh giá và tánh mng. Theo kinh Tp Thin Nghip đo, người không nói li thêu dt s được ba điu li ích:

  • Được người trí thc yêu mến.
  • Hay đáp được nhng câu hi khó khăn.
  • Được làm người có uy đc, cao quý trong cõi nhân thiên.
6./ Không nói lưỡi hai chiu (不兩舌):
Không nói lưỡi hai chiu, hay nói hai lưỡi, nghĩa là không đến bên ny nói xu bên kia, không đến bên kia nói xu bên này. Không đem chuyn người ny ra dèm pha, mà cũng không khuê chuyn người n ra nho bang. Không nói làm cho đôi bên đu tranh, cũng không đng trung gian gây ác cm cho hai bên thù oán. Không dùng li trái ngược đ làm cho nhng k thân thành thù, gn thành xa.
Người không nói hai lưỡi s không có vic phin mun vi hàng xóm, nên được thân bng quyến thuc, k xa người gn kính mến. Người không nói hai lưỡi mà còn nói nhng li êm ái hòa thun, làm cho bn bè thêm kính trng nhau, bà con thêm tin yêu nhau, khiến cho ai ai cũng vui v bng lòng nhau, đi đến đâu cũng được tiếp đãi t tế, gp vic gì khó cũng dàn xếp được d dàng.
Theo kinh Thp Thin Nghip đo, người không nói hai lưỡi, s được nhng điu li ích sau đây:

  • Bà con, dòng h được luôn luôn sum hp.
  • Tình bng hu ca thin tri thc được vng bn bt hoi.
  • Đc tin bt hoi.
  • Pháp hnh bt hoi.
7./ Không nói li hung ác (不惡口):
Không nói hung ác là không nói nhng li hung d ác đc, cc cn, thô tc, không mng nhiếc, chng h bươi móc vic không hay ca người khác. Nếu thêm nói nhng điu tt đp ca k khác, li l du dàng, thanh nhã, hin hu, li đo đc, t bi, li lc cho tt c chúng sinh thì ai nghe cũng hân hoan, kính trng.
Theo kinh Thp Thin Nghip đo, người không nói li hung ác mà li nói li ôn hòa, được nhng công đc như sau:

  • Nói li nào cũng khôn khéo đúng lý và li ích.
  • Nói điu gì, ai cũng nghe theo và tin cy.
  • Nói ra li nào cũng không ai ch trích mà còn được mến yêu.
8./ Không tham (不貪欲):
Có 5 món dc lc, mà người ta thường tham mun nht là: tin ca, sc đp, danh vng, ăn ung, ng ngh. Ngũ trn dc lc y, tht ra, làm người ta vui ít mà kh nhiu.

  • Tham tin ca phi đày đa thân sng, đôi khi còn làm vic bt chính, đ thâu tóm v mình, và khi mt thì li vô cùng đau kh.
  • Tham sc thì tiêu tin nhiu, li mt sc khe và hao tn tinh thn; nhiu khi li tìm nhng âm mưu ti t đ tha lòng ước mun; nếu không được, li xy ra ghen tuông, thù hn, giết chóc.
  • Tham danh vng, quyn tước thì phi nnh b, vào lòn ra cúi, lao tâm kh trí, mt ăn b ng, đôi khi li còn làm trò cười cho người chung quanh.
  • Tham ăn ung cao lương m v, thì b nhiu bnh khó tr, thân th mt nhc, mng sng không th.
  • Tham ng nghỉ: ng sm dy trưa, thì trí não đn đn, ti tăm, không làm vic gì ra hn.
Ngũ dc lc chính là nhng nguyên nhân chính ràng buc kiếp người vào vòng sanh t, Luân hi, sa đa. Người không tham mun ng dc là người biết tu hành Thiu Dc và Tri Túc. Thiu Dc là mun ít; Tri Túc là biết đ. T đó có mt đi sng gin d, thanh cao và an toàn, và cõi đi cũng được sng trong cnh thanh bình an lc.
Theo kinh Thp Thin Nghip đo, người không tham mun thì được nhng điu tt đp sau đây:

  • Ba nghip (thân, khu, ý) được t ti, vì nhân các căn đu đy đ.
  • Ca ci không mt mát, hay b cướp git.
  • Phúc đc t ti.
  • Nhng s tt đp s đến vi mình, mc dù mình không mong ước.
9./ Không sân - gin hn (不慎恚):
Không sân hay không gin hn là vn gi s bình tĩnh, đim đm, nhu hòa trước nhng cnh trái ý nghch lòng. Vì gin hn là mt tánh xu rt tai hi, ví như gin quá mt khôn, mt lý trí s dn đến hi người, nó như mt ngn la d, đt cháy c mình ln người chung quanh.
Kinh Pht có câu: "Mt nim gin hn ni lên, thì trăm, nghìn ca nghip chướng đu m. La tc gin mt phen phát ra, lin đt tt c rng công đc".
Theo kinh Thp Thin Nghip đo, người nào không sân thì được tám món tâm pháp như sau:

  • Không tâm kh não.
  • Không tâm gin hn.
  • Không tâm tranh giành.
  • Tâm nhu hòa ngay thng.
  • tâm t bi như Pht.
  • Thường làm li ích yên n cho các chúng sanh.
  • Thân tướng trang nghiêm, chúng sinh đu tôn kính.
  • Có đc nhn nhc, được mau sanh lên cõi Phm Thiên.
10./ Không si – mê (不邪見):
Không si mê là không lc li, người biết phán đoán, biết nhn đnh rõ ràng, đúng đn, không c chp theo s hiu biết riêng ca mình, không tin nhng thuyết không hp chân lý, nht là không mê tín d đoan.
Người không si mê, tc là người có trí hu, gin trch, tin có nhân qu luân hi, nên không to ti mà c làm phước, thường tu hnh Bát nhã, d tr vô minh, đ tiến mãi trên con đường gii thoát.
Theo kinh Thp Thin Nghip đo, người không si mê, thì được 10 pháp công đc sau đây:

  • Được ý vui chơn thin và bn chơn thin.
  • Tin sâu nhân qu, thà b thân mng ch không làm ác.
  • Ch quy y Pht, ch không quy y thiên thn và ngoi đo.
  • Tâm sanh ngay thng, chánh kiến.
  • Sanh lên cõi tri, khi b đa vào ba đường ác.
  • Phúc hu không lường, thường tăng lên mãi.
  • Dt hn đường tà, chăm tu đo chánh.
  • Không lòng chp ngã, b hết ác nghip.
  • Yên vào nơi chánh kiến.
  • Khi b nn d.
Mười nghip lành, cũng như mười nghip d, đu do chúng ta hành đng tc là thân, khu, ý phát khi ra. Nghip d ví như c, nghip lành ví như lúa, đu mc chung trên mt đám rung. C thường làm chướng ngi lúa, không cho sanh trưởng tt tươi. Nếu mun lúa tt đ mùa thu hoch được nhiu, thì phi nh sch c. Mun được 10 nghip lành, thì cn phi dt hn 10 nghip d.
Nếu đt Thp Thin Nghip thì trong đi hin ti, thân tâm chúng ta được ci thin đp đ, hoàn cnh ta sng được sáng sa tươi vui; và tương lai ta tránh khi lc chn tam đ, li được hưởng phước, to hnh phúc cho mình và cho tt c chúng sanh. Nghip là do chúng ta hành đng và suy nghĩ mà ra, nên ta có th điu chnh suy nghĩ và hành vi đ ci to hàng ngày, t t thi gian s bt nghip ác mà t t tiến đến nghip thin.


0 nhận xét:

Đăng nhận xét

FOLLOW US