Thứ Ba, 14 tháng 6, 2022

CHỮ TÂM TRONG ĐẠO PHẬT - NGƯỜI CÓ TÂM SẼ HƯỞNG PHÚC LÀNH

CH TÂM TRONG ĐO PHT - NGƯỜI CÓ TÂM T HƯỞNG PHÚC LÀNH

Tâm:

Trong truyn Kiu, c Nguyn Du tng viết:

“Thin căn ti lòng ta
Ch Tâm kia mi bng ba ch tài”
Rõ ràng ch tâm rt quan trng vì người có tài mà không có tâm thì cái tài đó ch nhm mang li li ích cá nhân, không th nào có ích cho cng đng xã hi được.
Ngày nay ngoài Phúc Lc Th, dùng trang trí, va đ cu tài lc, thì thi gian qua nhiu nhà trang trí nhng vt phm có ch Tâm ().  Tin tài, danh vng hay vt cht đu là nhng nhu cu thiết yếu con người. Đ cuc sng tt đp, thoi mái, an vui, hnh phúc hơn nếu như con người ta làm đúng vi lương tâm ca mình. Bi vì nếu làm trái tâm thì cũng ch khiến cuc sng bế tc, đau kh, bt an, bt hnh hơn mà thôi.
Tâm (心) là mt khái nim tru tượng, không s mó được, nhưng li luôn hin hu trong con người. Có người có tâm tt, có người vô tâm hoc tht nhân tâm gi là “tâm xu”. Người vô tâm có th là loi người ích k, ch biết nghĩ đến mình, không nghĩ đến người khác; còn người tht nhân tâm rõ ràng là hng người xu, là người có nhng hành đng hoc li nói làm hi người khác. Người có tâm lành, tâm tt, tâm trong sáng s sn sinh ra được nhng li nói hay, nhng vic làm tt có ích cho cng đng cho xã hi.

Ch Tâm cũng gn lin vi đo Pht:

“Nương theo giáo pháp Pht Đà
Ch Tâm Pht dy giúp ta đ đi
Đến b giác ng thnh thơi
Xa ri phin não cuc đi an vui”

Đo Pht cũng chính là đo Tâm, hãy cùng tìm hiu ch tâm Đc Pht dy:

1./ Nht thiết duy tâm to:
Nht thiết duy tâm to, tc là mi vic đu do tâm sinh ra. Tâm là th điu khin và ny sinh ra mi l thin ác, mi công đc nghip báo ca mt đi người, quyết đnh con người y s sng đi lương thin hay đi xu xa, s tr nên hnh phúc hay đau kh.  Công đc cũng do tâm to, nghip chướng cũng bi ti tâm. Chúng ta đã thu hiu lý l chân tht ca cuc đi là: vô thường, không có gì tn ti vĩnh vin, không có gì là t nhiên sanh mà không có nguyên nhân.
Tâm tt to ra thin hnh, nghip lành, hướng con người ti nhng vic gin đơn, tt đp. Tâm xu thúc đy tham, sân, si, tt c nhng ti li sai lm mà chúng ta gây ra đu xut phát t tâm không trong sáng. T trong tâm s dn dt hành đng, t hành đng mà to ra nhân qu.
Li Pht dy v ch tâm nhn mnh ti s t ch ca mi người, không phi hoàn cnh, không phi xã hi, không phi cuc đi đy chúng ta ti chân tường, khiến chúng ta rơi vào vòng xoáy oan nghit mà chính tâm ca chính chúng ta quyết đnh tt c. Chúng ta hãy ch đng tha nhn nhng sai lm khi phát t trong tâm, ch đng, thành tâm mà sám hi, và c gng thay đi, không tái phm, ci biến đ lương tâm trong sáng, xóa sch nhưng m tc trong tâm. Tâm sinh tính và tâm sinh tướng, tâm tt thì mi th đu vn tròn.

2./ Tùy tâm biu hin:
Tùy tâm biu hin, tc là mi s thin ác lành d đu do tâm biu hin ra. Mi s mi vic trên thế gian này như thế nào, tt hay xu, lành hay d, đúng hay sai, phi hay quy, được hay không, đu do vng tâm ca chúng ta biến hin ra c. Người hành đng không tt, có tính bo lc, thù đch, di trá tc là tâm không sáng. Người du dàng, thanh nhã, thanh lch, tht thà là biu hin ca tm lòng tt đp, biu hin tâm tt tâm lành. Thông qua hành đng ca mt người có th thy tâm tính ca người đó là lành hay d.
Cùng mt cnh vt ging nhau, nếu có tâm s bun phin áo não, chúng ta không thy cnh vui chút nào. Còn nếu chúng ta có tâm trng hân hoan vui v, dù cây khô tri lá, cnh vn đp vui như thường. Cái tâm hân hoan vui v là chúng ta, hay cái tâm bun thm lê thê cũng là chúng ta.

3./ Tam gii tn tâm, tc th niết bàn:
Phn này có ý nghĩa là ch khi nào tâm sch ba cõi, Ba cõi, còn gi là tam gii, đó là: dc gii, sc gii và vô sc gii thì mi thy được Niết Bàn, cõi cc lc tiên cnh.

  • Tham: khi lòng tham ni lên, con người s chìm đm trong dc gii, gm 5 dc gii người ta tham mun có là: tin tài, danh vng, sc đp, ăn ung, ng nghĩ. Con người tham thì lúc nào cũng ch mun tha mãn lòng tham, sn sàng làm tt c nhng chuyn xu xa đi bi nht đ đt được mc đích. Mà lòng tham thì vô đáy, không có đim dng, đt được cái này ri li mun cái kia, cm thy khao khát, thiếu thn, được bao nhiêu cũng không thy đ, cho nên luôn luôn chy đôn chy đáo, tìm kiếm ngũ dc. Nên con người lúc nào cũng vt v, bôn ba vì nhng th chưa chc đã thc s có ý nghĩa.
  • Sân: là gin, khi lòng sân gin ni lên, con người s chìm trong sc gii, sinh s bt mãn, t mình làm kh mình. Dù không tham nhưng có sân thì không th hết kh, không th hết bun, d đ k, ghen t mà làm vic ác vì gin quá mt khôn.
  • Si: là si mê, khi lòng si ni lên, ngu dt u mê tăm ti, không thy đúng sai, không màng phi trái, không có tâm dn đường, d mê lm, lc đường lc li. Khi tâm si ni lên, chúng ta sng trong vô sc gii, tc là cnh gii vô minh, rt d lm đường lc no, mê tín d đoan, rt d dàng to ác nghip như: hãm hi tr thù, lp mưu tính kế, vu khng cáo gian,...
4./ Nht nim sân tâm khi, bách vn chướng môn khai:
Có nghĩa là mt khi tâm nim tc gin, sân hn khi lên mà chúng ta không biết kim chế, không t khc phc, thì hu qu trăm ngàn vn chuyn khó khăn, đau kh, chướng ngi tiếp ni theo sau đó. Tâm dn đường hành đng, tâm sinh tính cách, tâm làm nên tướng người nên tâm xu t hn bao chuyn thiếu t tế s din ra ngay sau đó.
Kinh Pháp có câu: “Ch có t mình gây nên điu xu, t mình làm nhơ uế mình. T mình hy b điu xu, t mình làm mình thanh tnh. Thanh tnh hay nhơ uế đu tùy thuc mình. Không ai làm ai thanh tnh được”.

5./ T thng tâm mình:
Kinh Pháp dn li Đc Pht: “Thng vn quân không bng t thng mình. T thng tâm mình là điu quan trng nht”.
Ai t thng được tâm mình, nhn nhn bc tc trước mi s ba đt, vu khng, đ kích, hãm hi, chê bai, khin trách, nói li đc ác… ca k xu thì người đó chính là có Tâm Pht vy. Nhn đây là nhn mà không nhc, tâm trí vn bình thn t ti, không phin não kh đau tc gin hn thù.

6./ “Tâm khu nht như- Tâm nghĩ thế nào thì ming nói như thế:
Theo giáo lý nhà Pht thì Tâm (tm lòng) và ming (li nói) phi là mt, nghĩa là trong lòng nghĩ thế nào, ming nói phi như vy. Ngược li ming nói tt thì trong lòng cũng phi nghĩ tt,  đng làm trái li Pht dy “Ming nam mô, bng mt b dao găm”.

7./ Pht tc Tâm, Tâm tc Pht:
Nghĩa là Tâm ca chúng ta chính là Pht, Pht chính là tâm ca chúng ta. Khi chúng ta hành đng, nói năng hay suy nghĩ bt thin, li mình hi người, tc là tam nghip không thanh tnh, tâm Pht n mt. Khi chúng ta hành đng, nói năng hay suy nghĩ hin thin, li mình li người, tc là tam nghip thanh tnh, tâm Pht hin hin.
Nhiu người th tượng Pht, ti gia hay là ti chùa, ch biết lo chuyn cúng kiến l nghi, dâng s cu an, cúng sao gii hn, cu khn van xin, cu nguyn khn vái, đ th mi điu, nhưng không hiu không biết Pht nơi đâu? Ngoài tâm không có Pht, cu Pht ngoài tâm, là nghĩa lý gì? Pht không trong chùa, không trong các pho tượng, bng vàng hay bc, bng đng hay cây, Pht không trên mây, trên núi, dưới sui, dưới dưới bin mà Pht đang ngay trong tâm ca chúng ta.
Li Pht dy v ch tâm thc ra chung quy ch tâm to nên cuc đi ca con người và chính h t quyết đnh. Sng đi có th không có tin, không có tài nhưng nht đnh phi có tâm. Người không tin sng nghèo sng kh, người không tài sng vô dng và nh bé nhưng người không tâm thì không có cuc sng.
Ch Tâm quan trng như thế, nên con người ta phi sng có Tâm, phi biết tu Tâm điu chnh cái Tâm hướng v chân thin m là rt cn thiết. Sng sao cho lương thin, t tế, không làm hi ai, ch làm vic thin, phi làm được điu gì đó tt đp cho gia đình và cng đng, xã hi ri s bt đi nhng hành vi phm pháp, bo lc, bt nhân na. Có nhân t s có qu, gieo nhân lành t s gt được trái ngt.


0 nhận xét:

Đăng nhận xét

FOLLOW US