KHÁI NIỆM TÍN NGƯỠNG LÀ GÌ?

KHÁI NIỆM TÍN NGƯỠNG LÀ GÌ?

Theo báo văn bảng pháp luật, ngày 18/11/2016 Quốc hội thông qua Luật tín ngưỡng, tôn giáo 2016. Luật tín ngưỡng, tôn giáo quy định về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo; tổ chức tôn giáo; quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo. Luật tín ngưỡng, tôn giáo áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc bảo đảm và thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

ĐỊNH NGHĨA TÍN NGƯỠNG:

Định nghĩa tín ngưỡng được quy định tại Khoản 1 Điều 2 Luật tín ngưỡng, tôn giáo 2016 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2018) như sau: Tín ngưỡng là niềm tin của con người được thể hiện thông qua những lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống để mang lại sự bình an về tinh thần cho cá nhân và cộng đồng.

Khoản 5 Điều 2 Luật Tín ngưỡng tôn giáo 2016 quy định: Tôn giáo là niềm tin của con người tồn tại với hệ thống quan niệm và hoạt động bao gồm đối tượng tôn thờ, giáo lý, giáo luật, lễ nghi và tổ chức.

Khái niệm tín ngưỡng từ Wikipedia: Theo Wikipedia thì tín ngưỡng là một niềm tin có hệ thống mà con người tin vào để giải thích thế giới và để mang lại sự bình yên cho bản thân và mọi người. Tín ngưỡng còn là thể hiện giá trị của cuộc sống, ý nghĩa của cuộc sống bền vững và đôi khi được hiểu là tôn giáo.

Khái niệm tín ngưỡng từ Mác – Lênin: Chủ nghĩa Mác - Lênin coi tín ngưỡng, tôn giáo là một loại hình thái ý thức xã hội phản ánh một cách hoang đường, hư ảo hiện thực khách quan.

Khái niệm tín ngưỡng từ nhà thần học: Một số nhà thần học xem tín ngưỡng, tôn giáo là niềm tin vào cái thiêng, cái huyền bí, ở đó chứa đựng những yếu tố siêu nhiên, nó có một sức mạnh, một quyền lực to lớn có thể cứu giúp con người khỏi khổ đau và có được hạnh phúc và sự bình yên.

Khái niệm tín ngưỡng từ một Giáo Sư: thuật ngữ tín ngưỡng có thể có hai nghĩa. Khi nói đến tự do tín ngưỡng, người ta có thể hiểu đó là niềm tin nói chung – tiếng Anh là: belief, lelieve, croyance hay niềm tin tôn giáo - tiếng Anh là: belief, believe, croyance riligieuse. Nếu hiểu tín ngưỡng là niềm tin thì tín ngưỡng có một phần ở ngoài tôn giáo, nếu hiểu tín ngưỡng là niềm tin tôn giáo thì tín ngưỡng chỉ là một bộ phận chủ yếu cấu thành của tôn giáo.

Khái niệm tín ngưỡng từ các học giả khác: xem tín ngưỡng là tín ngưỡng dân gian với các nghi lễ thờ cúng thể hiện qua lễ hội, tập quán, phong tục truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Khái niệm tín ngưỡng khác cho rằng tín ngưỡng là niềm tin, sự trông cậy và yêu quý một thế lực siêu nhiên mà với tri thức con người và kinh nghiệm chưa đủ để giải thích và lý giải được.

Khái niệm tín ngưỡng khác: Tín ngưỡng là lòng ngưỡng mộ mê tín đối với một tôn giáo hay một chủ nghĩa nào đó.

Khái niệm tín ngưỡng: tín ngưỡng đồng nghĩa với tâm linh hay niềm tin thiêng liêng. Tâm linh không phải là tôn giáo, tâm linh chỉ là khả năng dẫn tới tôn giáo.

Nhà nước ta cũng phân biệt rõ ràng giữa tín ngưỡng và tôn giáo. Trong Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo (năm 2004) có quy định như sau: Hoạt động tín ngưỡng là hoạt động thể hiện sự tôn thờ tổ tiên; tưởng niệm và tôn vinh những người có công với nước, với cộng đồng; thờ cúng thần, thánh, biểu tượng có tính truyền thống và các hoạt động tín ngưỡng dân gian khác tiêu biểu cho những giá trị tốt đẹp về lịch sử, văn hóa, đạo đức xã hội.

Tín ngưỡng không phải là hiện tượng mê tín thuần tuý theo cách hiểu thông thường. Sự phát triển khoa học đồng nghĩa với các tôn giáo đang được tái sinh với một sức mạnh mới, đường như đóng vai trò cân bằng cho những từ thức duy lý của con người. Tín ngưỡng cũng có quan hệ với tri thức và với tư tưởng, dù đó là những lĩnh vực rất khác nhau.

Sự phát triển của xã hội, khi tư tưởng ngày một phong phú lên, vai trò của tín ngưỡng không những không bị giảm đi, mà ngược lại còn tăng lên, gần gũi với nhiều đối tượng hơn. Con người sẽ tạo ra các tín ngưỡng mới, cải cách, thay đổi một phần hay cấu trúc lại những tín ngưỡng cũ.

MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG TÍN NGƯỠNG TẠI VIỆT NAM:

Lễ hội đền Hùng giỗ tổ Hùng Vương, UNESCO đã công nhận Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Việt Nam có nhiều loại hình hoạt động tín ngưỡng dân gian như: thờ cúng tổ tiên, thờ anh hùng dân tộc, thờ thành hoàng, thờ mẫu, tín ngưỡng phồn thực, tín ngưỡng thờ cúng các tổ nghề, thờ cúng ma, cúng thần của đồng bào các dân tộc thiểu số ở khu vực miền núi phía Bắc, thờ cúng Yang của đồng bào các tộc người thiểu số Tây Nguyên…

Hoạt động tín ngưỡng trong phạm vi gia đình, dòng tộc, ở nhiều địa phương: tế lễ, phúng điếu linh đình, ma chay, giỗ chạp; hoạt động xem ngày, kén giờ để cử hành các nghi lễ tang, ma; mời thày cúng lập đàn cúng tế, lập ban thờ, xem hướng đặt mồ mả…

Các sinh hoạt tín ngưỡng chung của cả cộng đồng như: thờ thành hoàng làng, thờ anh hùng dân tộc, các danh nhân văn hóa. Lễ khai Ấn đền Trần (Nam Định), lễ hội Đền Gióng (Sóc Sơn, Hà Nội), lễ hội Phết Hiền Quan (Phú Thọ),… thờ cúng Trần Hưng Đạo, Mẫu Liễu Hạnh cùng các Thánh bà, Thánh ông.

Một số hoạt động thờ tự như Đền Bà Chúa kho (Bắc Ninh), Phủ Dày (Nam Định), Đền Kiếp Bạc (Hải Dương), Miếu Bà Chúa Xứ (An Giang)…. luôn tràn ngập đồ cúng lễ và gần như nhộn nhịp quanh năm.

Nói đến sinh hoạt tín ngưỡng không thể không đề cập đến lễ hội vì tín ngưỡng là phần hồn, phần cốt, lễ hội là vỏ bọc của tín ngưỡng. Lễ hội truyền thống chứa đựng khát vọng và là nơi giải tỏa những ước muốn tâm linh của người nông dân trong xã hội xưa.

Lễ hội làng được mở trước và sau mỗi mùa vụ sản xuất nhằm thiết lập sự cân bằng cần thiết trong quan hệ nhiều chiều giữa người và người; giữa người và vạn vật; người và thần linh; người và vũ trụ. Người dân đến với tín ngưỡng, lễ hội để bày tỏ sự tôn kính thần linh và mong ước về những điều tốt lành trong cuộc sống, vì vậy, lễ hội truyền thống mang tinh thần hướng thượng cao.

Thực tế những năm gần đây, nhiều hoạt động lễ hội truyền thống ở Việt Nam đang dần bị biến dạng tốn kém, lãng phí, biến trướng thành thị trường trục lợi, lừa gạt. Đã gây tốn rất nhiều giấy mực của giới nghiên cứu và gây đau đầu cho các cơ quan quản lý nhà nước. Với tâm lý cầu may, cầu lộc của người đi hội nên lễ hội trở thành những đám đông hỗn loạn tranh cướp lộc thánh, thần, mong cầu điều lợi cho bản thân, bất chấp sự an toàn, nguy hiểm, thậm chí cả an nguy đến tính mạng của đồng loại.

Nguồn: sưu tầm Internet.